Nagaland to maleńki stan w północno-wschodnich Indiach o powierzchni liczącej zaledwie 16 579 km². Graniczy z Myanmarem i stanem Arunachal Pradesh na wschodzie, ze stanem Assam na północy i zachodzie oraz stanem Manipur na południu. Nagaland jest w większości górzysty, a jego najwyższy szczyt to Saramati (3841 m n.p.m.). Stan zamieszkuje jedynie około 2 mln osób należących do 17 plemion (niektóre źródła podają, że jest ich 16). Pochodzenie Nagów nie jest do końca jasne. Hipotezy mówią o przybyciu plemion z północnego regionu Mongolii, południowo-wschodniej Azji lub południowo-zachodnich Chin. Górzysty teren sprzyjał różnorodności kulturowej, etnicznej, a nawet językowej. Nagaland przez wieki nękały wojny. Co prawda teren ten nie został wcielony do Imperium Mogołów, ale w XIX w. został przejęty przez Wielką Brytanię. II Wojna Światowa również nie oszczędziła tych terenów. Miała tu miejsce największa bitwa w tej części Azji z Japończykami, pod Kohimą, porównywana do oblężenia Stalingradu. Po wojnie teren obecnego Nagalandu został przyłączony do stanu Assam z obietnicą zachowania lokalnej autonomii. 1 grudnia 1963 r. powstał obecny Nagaland jako szesnasty stan Indii. Lud Naga nigdy nie zrezygnował z dążeń niepodległościowych. Przez 60 lat trwała tu wojna partyzancka, najdłuższa w historii Indii. Dopiero w 2015 r. premier Narendra Modi podpisał traktat pokojowy. Plemiona Naga niemal przez całe wieki toczyły między sobą walki partyzanckie. Trofeum zwycięzcy często była głowa przeciwnika. Zakaz polowania na głowy wprowadzono przeszło 100 lat temu, ale ostatni tego typu proceder miał miejsce w 1979 r. w plemieniu Konyak. Chrystianizacja tych terenów przyczyniła się do złagodzenia brutalnych zwyczajów łowców głów.
W 2000 roku rząd Nagaland w celu zachęcania do interakcji między plemionami i promowania dziedzictwa kulturowego państwa zorganizował 10-dniowy festiwal, zbiegający się z obchodami Dnia Państwowości Nagaland 1 grudnia. Festiwal powstał w celu zaprezentowania kultury Nagaland, tej tradycyjnej i współczesnej, w duchu jedności w różnorodności. Każde z plemion ma swój lokalny festiwal, ale Hornbill Festival jest największy i określany jest on mianem festiwalu festiwali. Nazwa festiwalu Hornbill pochodzi od dzioborożca, dużego i kolorowego leśnego ptaka, który występuje w folklorze większości plemion Naga. Każdego roku festiwal odbywa się między 1 a 10 grudnia. Do wioski Kisama położonej u podnóża góry Japfü przybywają wszystkie plemiona i sub-plemiona Nagaland. Nomenklatura KISAMA wywodzi się od nazw dwóch wiosek, a mianowicie Kigwema (KI) i Phesama (SA). MA zaś oznacza wieś. Kisama jest położona około 10 km od stolicy stanu Kohimy.
Na wjeździe na teren „Kisama Heritage Village” stoi ogromna brama, przy której pobierane są opłaty za wejście i korzystanie z aparatu fotograficznego, czy kamery. Na szczęście nie są one wysokie. Otrzymuje się papierową bransoletkę na rękę, każdego dnia ma ona inny kolor. Kompleks festiwalowy stanowi dość duży obszar. Oprócz głównego miejsca występów są tam: Muzeum II Wojny Światowej, wystawa prac malarskich, wystawa fotograficzna, wystawa roślin organicznych, pokaz rzemiosła artystycznego, stoisko wojska, pawilon, w którym odbywają się dodatkowo płatne występy artystyczne, pawilon z wystawcami wyrobów lokalnych, informacja turystyczna, stoiska biur turystycznych oraz eventowych, a nawet kościół.
Główna scena znajduje się w amfiteatrze. Na bramie przy wejściu widnieje się napis: „Window to Nagaland” (Okno na Nagaland). Rzeczywiście będąc tu, mamy w jednym miejscu widok na kulturę całego regionu.
Występy artystyczne odbywają się w dwóch turach. Blok przedpołudniowy rozpoczyna się uroczystym wejściem VIP’ów. Są to osobistości ze świata kultury, polityki i sportu z kraju i zagranicy. Osoby te idą do loży honorowej po czerwonym dywanie, przy którym stoją występujące zespoły z 17 plemion. Niestety VIP’owie często się spóźniają. Oczekiwanie bywa tak długie, że zarówno widzowie, jak i występujący są zniecierpliwieni.
Po powitaniu osobistości następuje prezentacja 17 plemion, które zasiadają w ściśle określonych miejscach na widowni amfiteatru. Są to plemiona:
Angami – Ao – Chakhesang – Chang – Kachari – Garo – Khiamniungan – Konyak – Kuki – Lotha –
Phom – Pochury – Rengma – Sangtam – Sumi – Yimchungru – Zeliang
Konferansjer na bieżąco zapowiada występy w języku angielskim, jednocześnie ubarwiając zapowiedź krótkim komentarzem co widzowie zobaczą i usłyszą za chwilę. W końcu rozpoczyna się show. Prezentowane są tańce i pieśni plemienne, ale także scenki rodzajowe przedstawiające życie na wsi. Gry i zabawy, prace polowe, polowania oraz zwyczaje plemienne itp. Program jest niezwykle różnorodny, barwny i ciekawy. Lokalna publiczność bardzo żywiołowo reaguje na występy, a turyści chłoną tę egzotykę z zapartym tchem. Przyjeżdżają tu fotografowie z całego świata. Amfiteatr dźwięczy muzyką i pieśniami przekazywanymi z pokolenia na pokolenie. Lokalnymi instrumentami muzycznymi są m.in. bambusowe flety, trąbki, bębny ze skóry bydła i drzewnych bali. Stroje plemion, niezwykle barwne i bogato zdobione budzą powszechny zachwyt.
Pomiędzy blokiem artystycznym przedpołudniowym, a popołudniowym jest przerwa, podczas której występujące zespoły przenoszą się do swych chat zwanych „morungami” (o tym napiszę w następnym poście).
Tymczasem zapraszam na krótką fotorelację z występów folklorystycznych na głównej arenie amfiteatru w Kisama.